![](/media/lib/272/n-lacinaarabski-a3b4ba1f5734a9f2fba06f945253d871.jpg)
Profesor Glei bada, dlaczego łacina nie zginęła
29 marca 2017, 05:08Łacina to niezwykły język. Od setek lat nie ma on rodzimych użytkowników, nikt nim na co dzień nie mówi, a mimo to język nie zaginął. Miliony osób uczą się łaciny, dziesiątki tysięcy ją znają. Język nie jest wykorzystywany do rozmów, ale do pisania i czytania już tak. Profesor Reinhold Glei z Instytutu Filologii Łacińskiej Uniwersytetu Zagłębia Ruhry w Bochum bada, dlaczego łacina nie zniknęła.
![](/media/lib/128/n-dzien-w-pompejach-2cd929a0285dc06ea252e3d27a7f2144.jpg)
Wezuwiusz zniszczył Pompeje później, niż dotychczas sądziliśmy
17 października 2018, 10:12Przez setki lat sądzono, że erupcja Wezuwiusza i zniszczenie Pompejów miały miejsce 24 sierpnia 79 roku. Odnaleziona właśnie inskrypcja sugeruje, że nastąpiło to dwa miesiące później. Włoski minister kultury mówi o wyjątkowym odkryciu.
![](/media/lib/377/n-aksum3-e42daf6baaac8721a5531b7c8cc1a630.jpg)
Beta Samati: zaginione miasto tajemniczego Królestwa Aksum
11 grudnia 2019, 05:45To jedna z najważniejszych starożytnych cywilizacji, ale ludzie Zachodu o tym nie wiedzą. Poza terenami Egiptu i Sudanu to najstarsza ważna cywilizacja Afryki, mówi Michael Harrower z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. Wraz z zespołem odkrył on w Etiopii miasto, które było zamieszkane przez 1400 lat. Miasto należało do Królestwa Aksum
![](/media/lib/161/n-wikingowie-cbdb2652943154c62b0d968521cb420c.jpg)
Wiking to zawód, a nie pochodzenie. Badania DNA potwierdzają to, o czym czytamy w sagach
17 września 2020, 04:40Wielkie, ogólnoeuropejskie badania DNA wikingów pokazują, jak wikingowie rozprzestrzeniali się po Europie i jak ludzie, którzy nie mieli skandynawskich korzeni, zostawali wikingami. Historia zapisana w DNA jest zgodna z tym, co mówią nam archeologowie i historycy. Te małe szczególiki z konkretnych miejsc są bardzo przekonujące, mówi Erika Hagelberg
![](/media/lib/448/n-arras-6258e28531cda618575c72698e629c95.jpg)
Wielka gala arrasów w Zamku Królewskim na Wawelu
17 marca 2021, 12:59Od 18 marca na Zamku Królewskim na Wawelu będzie można zobaczyć wszystkie arrasy stworzone na zamówienie króla Zygmunta Augusta, które znajdują się obecnie w polskich zbiorach. Jak podkreślono w komunikacie Zamku, to jedyny w dziejach jagiellońskiej rezydencji pokaz całej zachowanej kolekcji we wnętrzach, dla których tapiserie zostały stworzone. Kuratorami i autorami wystawy "Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021–1961–1921" są Magdalena Ozga, Magdalena Piwocka i Jerzy Holc.
![](/media/lib/479/n-genji-224c35b055c1146dfc50f83af5bf1c1a.jpg)
W Kioto odnaleziono pozostałości prywatnej rezydencji cesarzowej z VIII wieku
17 listopada 2021, 11:10Podczas wykopalisk archeologicznych w dawnej stolicy Japonii – Kioto – znaleziono pozostałości Tokaden, wspominanego w literaturze X/XI wieku prywatnego pawilonu cesarzowej i dam dworu. Pochodzący z końca VIII wieku pawilon stanowił część cesarskiego kompleksu pałacowego. Dotychczas przeprowadzone wykopaliska sugerują, że prywatna rezydencja cesarza składała się wówczas m.in. z 17 pawilonów, i rozciągała się na 182 metry w kierunku wschód-zachód i 226 metrów w kierunku północ-południe.
![](/media/lib/513/n-bantu-80d84124ec5b34cb83ad85eea564d05f.jpg)
Ludy Bantu migrowały wcześniej niż uważano i przeszły przez las tropikalny
3 sierpnia 2022, 09:16Niemiecko-nowozelandzki zespół wykorzystał nowatorskie metody obliczeniowe oraz dane lingwistyczne, by odtworzyć historyczne szlaki migracji użytkowników setek języków z grupy bantu. Autorzy badań doszli do wniosku, ze przed 4400 laty wcześni użytkownicy bantu przeszli przez las tropikalny środkowej Afryki.
![](/media/lib/559/n-pomysl-aac4b79cd456f700ba47f7187bdb332f.jpg)
Wynalazki z przypadku. Jak przypadek może osłodzić życie, a nawet je uratować
16 sierpnia 2023, 10:42Wiele udogodnień współczesnego życia uznajemy za oczywiste i dane raz na zawsze. Jednak za wszystkimi tymi, oczywistymi dla nas, rzeczami, stoją wieki rozwoju kultury i nauki, często ciężka praca wielu ludzi, ale niejednokrotnie całkowity przypadek. I to dziełem przypadku było wynalezienie banalnego frisbee, przydatnej sacharozy czy ratującego życie wszczepialnego rozrusznika serca. A było to tak...
![](/media/lib/30/przelacznik-56399d49dc2fea1cca9cd975a1f82421.jpg)
Zmiana języka, zmiana osobowości
26 czerwca 2008, 08:07U osób dwujęzycznych, które funkcjonują równolegle w dwóch kulturach, zmiana języka może prowadzić do nieświadomego "przestawiania się" na inną osobowość (Journal of Consumer Research).
![](/media/lib/56/prosopis_pallida-4fa604bbf85e0ca7a927366b3c250204.jpg)
Nazca wycięli za dużo drzew
2 listopada 2009, 12:23Podczas pierwszych 500 lat n.e. przedstawiciele kultury Nazca radzili sobie doskonale, tworząc świetnie prosperujące społeczeństwo. Co doprowadziło więc do wojny o surowce i upadku? Niektórzy naukowcy obwiniali za to silny El Niño, który nawiedził rejon mniej więcej w tym właśnie czasie, lecz ekipa doktora Davida Beresforda-Jonesa z University of Cambridge twierdzi, że Nazca "wyeliminowali się" sami, przez lata wycinając lasy pod uprawy.